Thursday, November 7, 2024

सोहळा

न्यायालयाच्या वरात पन्नाशी गाठलेला चित्रपटाचा नायक गिरीश आणि त्याचे वकील यांच्यामध्ये संवाद सुरू आहे.
“जन्माची मिरवली पारखी दुःखाचा सोहळा केला. प्रेम मरतं तेव्हा त्याचं पिशाच्च होतं आणि ते मानगुटीवर बसतं प्रेमवीरांच्या. रस्ते बदलतात, माणसे बदलतात, लांब जातात पण पिशाच्च मात्र पाठ नाही सोडत!” 
“प्रेम बदलत नाही वकील साहेब, त्याचा फॉर्म बदलतो … सुटलो आम्ही यातून… दोषारोपांच्या फेऱ्यातून मोकळे झालो. कदाचित मोकळं होण्याकरताच ही भेट झाली..... सॉरी म्हणता आलं पाहिजे. आम्ही दोघांनी ते केलं. एकमेकांना सॉरी म्हटलं. पण वेळ चुकली. वेळेवर सॉरी म्हटलं पाहिजे…  लाईफ इज अ लर्निंग प्रोसेस वकील साहेब.
ओठातून फुटले नाही, शब्दांचा सोहळा केला. वेदनेतही लखलखत्या इश्काचा सोहळा केला.”
एकंदरीत चित्रपटाचा सारांश या संवादातून आपल्याला ध्यानात येतो. 
चित्रपट सुरू होतो तो भर पावसामध्ये आपल्या बायकोच्या घराचा पत्ता शोधणाऱ्या गिरीश पासून. त्याची बायको विद्या, शहरामध्ये राहत असते.  गिरीशने आणि तिने लग्नाच्या वेळेस गावाकडे एक जमीन घेतलेली असते. ती आपल्या नावावर व्हावी याकरता तो विद्याची स्वाक्षरी घेण्याच्या प्रयत्नात असतो. परंतु विद्या त्याला नकार देते.  पण सातत्याने पाठपुरावा केल्यानंतर ती तयार होते व न्यायालयीन कामकाजाकरीता गिरीश बरोबर गावाकडे येते. येथून दोघांचाही भूतकाळ हळूहळू पडद्यावर दिसायला लागतो. दोघांचाही प्रेमविवाह झालेला असतो. परंतु त्यांच्यातील गैरसमजामुळे विवाहसंबंधांमध्ये दुरावा निर्माण व्हायला लागतो. पडद्यावर भूतकाळात घडलेल्या घटना दिसतात आणि हळूहळू एकेका प्रश्नाचे उत्तर मिळायला लागते. नात्यांमधील होणाऱ्या बदलांवर हा चित्रपट प्रामुख्याने प्रकाशझोत टाकतो. काही गोष्टी वेळेवर व्हायला हव्यात जर त्या झाल्या नाही तर जीवनाची दिशाच बदलून जाते. हा सर्व घटनाक्रम दिग्दर्शकाने या चित्रपटाद्वारे पडद्यावर उत्तमरीत्या चित्रित केलेला आहे. तो आपल्याला भावनावश करून टाकतो. 
गजेंद्र अहिरे यांच्यासारख्या अनुभवी दिग्दर्शकाचा हा चित्रपट सर्वच आघाड्यांवर अगदी संगीतासह अतिशय उत्तम झालेला आहे. शिवाय सचिन पिळगावकर यांना गंभीर भूमिकेमध्ये पाहायला छान वाटते. शिल्पा तुळसकर, विक्रम गोखले आणि मोहन जोशी यांची कामे देखील सरस झाल्याचे दिसते. मराठी चित्रपटांचा गाभा असलेली आशयघनता या चित्रपटांमध्ये ठासून भरलेली आहे. 

--- तुषार भ. कुटे



Wednesday, November 6, 2024

मी आणि माझा बाप - व्यंकटेश माडगूळकर

पौर्वात्य साहित्य बऱ्याच मराठी लेखकांनी आपल्या भाषेमध्ये भाषांतरित केलेले आहे. आज-काल मूळ साहित्यापेक्षा भाषांतरित झालेली ललित पुस्तके मोठ्या प्रमाणात मराठीमध्ये आलेली दिसतात. अर्थात मूळ पुस्तकाचा लोकप्रियता एन्कॅश करण्यासाठी ही पुस्तके तयार होत असावीत. ज्येष्ठ लेखक व्यंकटेश माडगूळकर यांनी ‘द लाफ्टर विथ माय फादर’ या कार्लो बुलोसान यांनी लिहिलेल्या कथासंग्रहाचा ‘मी आणि माझा बाप’ हा अनुवाद केलेला आहे.
कार्लो बुलोसान या फिलिपीनी लेखकाचा परिचय मराठी वाचकांना करून देण्यासाठी माडगूळकरांनी हा घाट घातल्याचा दिसतो. भारतामध्ये बाप आणि मुलाचे एक वेगळे नाते असते. मोकळीकता किंवा खट्याळता या नात्यांमध्ये अतिशय क्वचितच दिसून येते. त्याचे प्रमाण नगण्य म्हटले तरी चालेल. परंतु या पुस्तकातून विनोदी पद्धतीने लेखकाने बाप आणि मुलाचे नाते शब्दबद्ध केल्याचे दिसते. यातल्या कथा विनोदी आहेत. वेगवेगळ्या घटनांतून विनोदनिर्मिती करतात आणि आपल्याला हसवतात. विशेष म्हणजे माडगूळकरांनी कथेतील सर्व पात्रे आपल्या भाषेतीलच वापरलेली आहेत. त्यामुळे ती आपल्याशी अधिक जवळीक साधतात. या घटना आपल्याच प्रदेशात घडलेल्या आहेत, असं देखील वाटून जातं. कथांमधील गावरान विनोद, बेरकीपणा, खट्याळपणा आपलासा वाटतो. आणि केवळ एका बैठकीत म्हणजेच दीड ते दोन तासातच तुम्ही हे पुस्तक सहजपणे वाचवून संपवू शकता.

--- तुषार भ. कुटे


 

राजवाडे अँड सन्स

काही वर्षांपूर्वीच राजवाडे अँड सन्स या चित्रपटाबद्दल ऐकलं आणि वाचलं होतं. अखेरीस तो पाहण्याचा योग आला. अतिशय नावाजलेले कलाकार तसेच उत्तम दिग्दर्शक यामुळे कोणताही मराठी रसिक हा चित्रपट पाहिल्याशिवाय सोडणार नाही.
राजवाडे म्हणजे पुणे शहरातील बडे प्रस्थ अर्थात मोठे व्यावसायिक. त्यांच्या घरातील सर्वच जण अगदी जावई आणि नातवांपर्यंत सर्वच कौटुंबिक व्यवसायामध्ये कार्यरत असतात. नवीन पिढी मात्र त्यांचा मार्ग शोधत असते. त्यांना पिढ्यानपिढ्या सुरू असलेल्या व्यवसायामध्ये काडीचाही रस नसतो. परंतु घरातील सर्वात ज्येष्ठ असणाऱ्या आजोबांपुढे बोलण्याची कुणाची हिंमत नसते. काहींना तर स्वतःचे वेगळे घर देखील हवे असते. परंतु राजवाड्यांनी एकत्रित एकाच घरात राहावे, असा आजोबांचा आदेश असतो. तिसरी पिढी एका अर्थाने बंडाच्या पवित्र्यात असते. परंतु हिंमत कोणाचीच होत नाही. अचानक एक दिवस एका नव्या पात्राची एन्ट्री होते आणि इथून पुढे गोष्टी बदलायला लागतात.
एकाच कुटुंबामध्ये राहणाऱ्या चार वेगवेगळ्या कुटुंबांची गोष्ट या चित्रपटामध्ये दाखवलेली आहे. कथा उत्तमच आणि त्याची मांडणी देखील तितकीच प्रभावी. वेगवेगळ्या पिढ्यांचे विचार दिग्दर्शकाने छान पद्धतीने मांडलेले आहेत. अनेक जण आपल्या आजूबाजूला घडणाऱ्या घटनांशी त्यांचा मेळ घालू शकतात.

--- तुषार भ. कुटे 



Monday, November 4, 2024

कार्तिकनची प्रतिज्ञा

मागील दशकभरामध्ये पुरातन काळातील घटनांची सांगड घालून आधुनिक काळातील घटनांसोबत मिलाफ दाखविलेल्या काही मराठी कादंबऱ्या लिहिल्या गेल्या. आजही बहुतांश नवोदित मराठी लेखक अशा अद्भुतरम्य रहस्यमय कादंबऱ्या लिहीत आहेत. त्यातीलच ही एक संकल्प अभ्यंकर लिखित 'कार्तिकनची प्रतिज्ञा'.
ही गोष्ट सहा हजार वर्षांपूर्वीची आहे. नालंदा विद्यापीठामध्ये शिक्षण घेतलेल्या कार्तिकनचा अद्ययावत शिक्षण घेण्यासाठीचा प्रवास तक्षशिलाच्या दिशेने सुरू होतो. तत्पूर्वी त्याच्या गावावर राक्षसांनी हल्ला केलेला आहे आणि त्यामध्ये त्याचे सर्वच नातेवाईक मृत्युमुखी पडलेले आहेत. अशा परिस्थितीत कार्तिकन राक्षसांना संपविण्याची प्रतिज्ञा करतो आणि इथून पुढे या कथेची खरी वाटचाल सुरू होते. मजल दरमजल करीत तो तक्षशिला नगरीमध्ये पोहोचतो. तिथे त्याची ओळख या शिक्षणनगरीतील अनेक आचार्यांशी होते. त्यांचे संवाद अतिशय सुंदररित्या लेखकाने लिहिलेले आहेत. जणूकाही ही गोष्ट आपल्यासमोरच घडते आहे असा भास होतो.
कादंबरीची कथा घडत असताना समांतरपणे आधुनिक काळातील एक घटना देखील घडताना दाखवलेली आहे. ज्यामध्ये दोन गिर्यारोहक राज आणि राजलक्ष्मी हे हिमालयातील एका पर्वतावर आपल्या अन्य सवंगड्यांसह गिर्यारोहणाला जात असतात. यात देखील एक रहस्य दडलेले असते. त्याचा भेद या पुस्तकामध्ये अजूनही पूर्णपणे केलेला नाही. कदाचित पुढच्या भागांमध्ये तो होऊ शकेल. परंतु एकंदरीत कथेची मांडणी पाहता लेखकाने पुढच्या भागातील कथेसाठी उत्सुकता वाढवली आहे, हे मात्र निश्चित.


 

Sunday, November 3, 2024

पैसा पैसा

ना कोणी दुष्ट येथे
ना दोष ना कुणाचा
चालतो जीवनी हा
खेळ हा प्राक्तनाचा
चूक एकास वाटे
योग्य वाटे कुणाला
विष कोणास वाटे
औषधी ते दुचाला

सहज मिळू शकतं ना कुणाला काही
सतत लढत भिडूंनी नशीब तो पाही
हे युद्ध असे जगण्याचे
अन प्रेमाच्या नात्यांचे
मग अक्षम्य होईल असे ते
अवघडही वाट असे
हसरे पाऊल एखादे
वेळ कधी सांगून नाही कोणाला
समजून घे ना
तू धरशी एक मनी
असेल ते दुसरे काही
सत्याच्या अन असत्याच्या पलीकडले
समजून घेना
खेळ हा सारा नियतीचा… कळसुत्री जगण्याचा

ना कोणी दुष्ट येथे
ना दोष ना कुणाचा
चालतो जीवनी हा
खेळ हा प्राक्तनाचा


चित्रपटाच्या शेवटच्या प्रसंगामध्ये चित्रपटातील सर्व पात्रे अवतरतात आणि गाण्यांची हे बोल आपल्याला एकंदरीत चित्रपटाच्या सार देखील सांगून जातात. हा चित्रपट आहे सण 2016 मध्ये प्रदर्शित झालेला 'पैसा पैसा'.

एका मुलाखतीच्या निमित्ताने मुंबईचा राजीव नागपूरला येतो. आणि एका विचित्र प्रसंगांमध्ये अडकतो. एक रिक्षावाला त्याचे अपहरण करून त्याच्याकडे केवळ दहा हजार रुपयांच्या खंडणीची मागणी करतो. अर्थात त्यावेळी राजीव कडे इतके पैसे नसतात. तू लगेचच आपल्या प्रेयसीला फोन करून पैशांची मागणी करतो. ती यामध्ये काडीचाही रस दाखवत नाही. आणि आपला फोन बंद करून टाकते. आणि अखेरीस राजीव आपल्या सर्वात जवळच्या मित्राला अर्थात अजयला फोन लावतो आणि नागपुरामध्ये घडलेली सर्व माहिती देतो. अजय मात्र आपल्या संसाराला वाचवण्याच्या प्रयत्नात आहे. पण तरीदेखील तो संकटात सापडलेल्या आपल्या मित्राच्या हाकेला धावून जातो.. बँक बंद होण्याच्या आधी त्याला दहा हजार रुपये आपल्या मित्राच्या खात्यामध्ये जमा करायचे असतात. इकडे नागपूर मध्ये अपहरण करता राजीवला एका अंधाऱ्या खोलीमध्ये डांबून ठेवतो आणि सातत्याने लवकरात लवकर पैशाची सोय करण्यासाठी सांगत असतो. अजयच्या स्वतःच्या खात्यात मात्र फारसे पैसे नसतात. परंतु मित्राला पेज प्रसंगातून सोडवण्यासाठी तो लगोलग कामाला लागतो. त्याच्या नातेवाईकांच्या मित्रांच्या आणि अन्य ओळखीच्या लोकांना तो भेटतो. अगदी काही हजारांमध्ये पैशांची जुळवा जुळवा होते. आपल्या दैनंदिन जीवनामध्ये येणाऱ्या व्यक्ती पैसा म्हटलं की कशा पद्धतीने टाळाटाळ करू शकतात याची प्रचिती अजयला येते.. मित्राला काही करून सोडवायचेच असा निर्धार करत तो दारोदार हिंडत असतो. कसेबसे करून पैशांची जुळवाजुळव होते. परंतु हे पैसे राजीवला भेटतात का? हे चित्रपटात पाहणे सोयीस्कर ठरेल.

हा चित्रपट एक इमोशनल थ्रिलर या प्रकारातला आहे. दिग्दर्शकाने आपल्या दैनंदिन जीवनामध्ये पैशाची संबंधित व्यवहारांना केंद्रस्थानी ठेवून ही उत्तम कथा रचल्याचे दिसते. आणि ती छानपैकी फुलवली देखील आहे. प्रत्येक प्रसंगांमध्ये आपण गुंतून राहतो. यात अजय, राजीव सह अपहरण कर्त्याची देखील एक वेगळी गोष्ट आहे. ती मात्र मनाला चटका लावून जाते. योग्य काय अयोग्य काय? या प्रश्नाचे उत्तर देखील आपण शोधू लागतो. चित्रपटांमध्ये काही त्रुटी राहिल्या असतील, पण कथेचा जो गाभा आहे तो मात्र मनाला भावतो. किमान एकदा तरी हा चित्रपट पहावा असाच आहे. 


ओटीटी:  अमेझॉन प्राईम आणि युट्युब


--- तुषार भ. कुटे


 

Monday, October 28, 2024

२१ व्या शतकासाठी २१ धडे - युवाल नोआ हरारी

मागच्या प्रत्येक शतकानुरूप माणसाने प्रगतीची द्वारे खुली केलेली आहेत. आपले जीवन सहज आणि सुकर होण्यासाठी विविध गोष्टींचा अवलंब केलेला आहे. तंत्रज्ञानाचा विकास केलेला आहे. त्याचा उपयोग आणि दुरुपयोग देखील केलेला आहे. परंतु आत्ताच्या अर्थात एकविसाव्या शतकामध्ये मनुष्य प्रगतीसाठी कोणत्या गोष्टींचा अवलंब करावा? या प्रश्नाचे उत्तर युवाल नोआ हरारी या पुस्तकातून देतात.

हरारी यांचे इतिहासावर टिप्पणी करणारे ‘सेपियन्स’ तर भविष्याचा वेध घेणारे ‘होमो डेअस’ हे पुस्तक यापूर्वी वाचले होते. परंतु २१व्या शतकासाठी २१ धडे हे पुस्तक वर्तमानाचा आणि त्यातून भविष्याकडे जाण्याचा वेध घेणारे आहे. 

मानवी जीवनशैली सातत्याने बदलत चाललेली आहे. अर्थात यामध्ये पर्यावरण अथवा वातावरणाचा फारसा प्रभाव नाही. मानवच मानवी शैलीवर प्रामुख्याने प्रभाव टाकताना दिसतो. याच कारणास्तव होणारे सामाजिक बदल आपल्याला स्वीकारावे लागतात. तरच मनुष्य म्हणून आपण या पृथ्वीवर टिकून राहू शकतो. असं म्हणतात की बदल ही एकमेव गोष्ट अशी आहे की जी कधीही बदलत नाही! २१ व्या शतकामध्ये आपण कोणत्या गोष्टी निश्चितपणे ध्यानात ठेवल्या पाहिजेत जेणेकरून पृथ्वीचा पालनकर्ता म्हणून मनुष्यप्राणी निदान हे शतक तरी तग धरून शकेल. याचा सारासार विचार हरारी यांनी या पुस्तकातून केल्याचा दिसतो.

पुस्तकाचे प्रामुख्याने पाच भाग आहेत. यातील पहिल्या भागात तंत्रज्ञानाचे आव्हान, दुसऱ्यामध्ये राजकीय आव्हान तिसऱ्यामध्ये आशा-निराशा, चौथ्या मध्ये सत्य आणि पाचव्यामध्ये लवचिकता या गोष्टींचा प्रामुख्याने विचार केल्याचा दिसतो. तंत्रज्ञानाचे आव्हान हे पहिल्याच भागामध्ये घेतल्याने त्याचे महत्त्व प्रामुख्याने अधोरेखित होते. तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळेच मानवी जीवनशैली आणि सामाजिक रचना सातत्याने बदलत आहेत. या शतकात तिचा वेग वाढल्याचे दिसते. हरारी यांनी इतिहासातून बोध घेऊन पुढील वाटचालीतील धोके अतिशय सुयोग्य पद्धतीने नमूद केल्याचे दिसते. अर्थात ललित लेखन नसले तरी ही एक बोधकथा आहे. तंत्रज्ञान माणसाला रसातळाला कसे नेऊ शकते? हे आपल्याला समजते. परंतु याबरोबरच राष्ट्रवाद, धर्मांधता आणि स्थलांतर या गोष्टींवर देखील हरारी प्रकाश टाकतात. राष्ट्रे निर्माण झाल्यानंतर राष्ट्रवादी प्रवृत्ती वाढत गेल्या. धर्माने मानवी जीवनात कट्टरता आणली. आणि स्थलांतरांमुळे स्थानिकांमध्ये असुरक्षितता निर्माण झाली. अर्थात या गोष्टी पुढे बदलत जाणार आहेत. त्या दृष्टीने सावध पावले कशी टाकावीत, याचे उत्तर देखील हरारी देतात.

दहशतवाद, युद्ध यावर त्यांनी परखड मते मांडलेली आहेत. दोन्हीही हिंसक गोष्टी तंत्रज्ञानाच्या तालावर जगात वेगाने पसरताना दिसतात. मानवी प्रगतीतील तो सर्वात मोठा अडथळा आहे. त्याच्या इतिहासातून बोध घेऊन आपल्याला कोणती पावले टाकता येतील, याचे उत्तरही देखील या पुस्तकातून मिळते.

पुस्तकाच्या चौथ्या भागात अर्थात ‘सत्य’मध्ये हरारी यांनी अज्ञान, न्याय, सत्योत्तर काळ आणि विज्ञानकथा या विषयांवर आपल्याशी चर्चा केल्याचे दिसते. मागच्या शेकडो वर्षांपासून यामध्ये सातत्याने बदल झालेला आहे. मागच्या शतकातील ज्ञान, न्याय, विज्ञान हे पूर्ण वेगळं होतं आणि एकविसाव्या शतकामध्ये ते अजून निराळे आहे. हा बदल कसा स्वीकारावा, याची चर्चा हरारी या पुस्तकामध्ये करतात.

अंतिम भागामध्ये अर्थात ‘लवचिकता’ या प्रभागात शिक्षण, आयुष्याचा अर्थ आणि ध्यानधारणा या तीन गोष्टींवर हरारी विश्लेषण करतात. जीवनाचा एक  मुख्य भाग म्हणून याकडे पाहता येईल. ज्याची प्रत्येक मनुष्यप्राण्याला नितांत आवश्यकता आहे. तात्विकदृष्ट्या महत्त्वाच्या गोष्टी आपण आपल्या जीवनात कशा पद्धतीने जमवून घ्यायला हव्यात अशा विविध प्रश्नांची उत्तरे हरारी या पुस्तकातून देतात. 

याही पुस्तकामध्ये असे अनेक विचार आहेत ते सुविचार म्हणून लिहून ठेवता येतील. परंतु पुस्तक वाचण्याच्या प्रवाहामध्ये त्याची परिणामकारकता अधिक जाणवते, हेही तितकेच खरे.



Thursday, October 24, 2024

रेवन रॉय - समर

मराठीमध्ये आजवर अनेक विज्ञानकथालेखकांनी वेगवेगळे प्रयोग केले. यातूनच विज्ञानातील विविध संकल्पना मराठी वाचकांना समजायला लागल्या. परंतु पॅरलल युनिव्हर्स अर्थात समांतर विश्व ही संकल्पना पहिल्यांदाच समर लिखित रेवन रॉय या कादंबरीतून मराठीमध्ये दिसून आली.
आपल्या विश्वाच्या समांतर देखील असेच आणखी एक विश्व आहे, ज्यात आपल्यासारखीच माणसे राहतात. बहुतांश वेळा ती आपल्याला स्वप्नातून देखील भेटतात, ही संकल्पना म्हणजे पॅरलल युनिव्हर्स होय. अर्थात याला पूर्ण वैज्ञानिक आधार नाही, परंतु सायन्स फिक्शनचा विचार केला तर यातून पाश्चिमात्य लेखकांनी बरंच लेखन केलेले आहे. तसं पाहिलं तर संकल्पना समजायला अवघडच. म्हणून कथा रूपात  आणण्यासाठी लेखकाचे लेखनकौशल्य देखील पणाला लागते. हे शिवधनुष्य उचलून लेखकाने रेवन रॉय या कादंबरीद्वारे चांगला प्रयत्न केला आहे.
रेवन रॉय नावाच्या निराशावादी मानसशास्त्रज्ञाची ही गोष्ट. त्याच्यासोबत त्याचे आणखी सात सहकारी आहेत. आपल्या विश्वाला संपवण्यासाठी तो सर्वदूर असलेले चैतन्य संपवायला सुरुवात करतो. यातूनच समांतर विश्वातील दुसरा रेवन रॉय देखील समोर येतो. अशी पार्श्वभूमी असणारी ही कथा. अनेकदा ती किचकट वाटते. शिवाय एक घटना आपल्या विश्वात तर दुसरी समांतर विश्वामध्ये घडते, तेव्हा वाचक काहीसा गोंधळून जातो. अर्थात यामध्ये वाचकाची एकाग्रता असणे अधिक महत्त्वाचे वाटते. कथेची मांडणी आणि वेग चांगला आहे. अर्थात तो अधिक उत्तम असू शकला असता. परंतु यानिमित्ताने का होईना समांतर विश्वाची गोष्ट मराठी वाचकांना समजेल, अशी आशा वाटते.


 

Wednesday, October 23, 2024

खेळ मांडला

मराठीमध्ये मागच्या बऱ्याच वर्षांपासून शोकपटांची परंपरा आहे. अर्थात अशा चित्रपटांना प्रेक्षकवर्ग देखील चांगला लाभलेला दिसतो. “खेळ मांडला” हा चित्रपट देखील अशाच प्रकारचा.
बाहुल्यांचा खेळ करणारा दासू आपल्या वडिलांसह पोट भरण्यासाठी शहरामध्ये येतो. परंतु शहरात आल्यानंतर देखील त्याचा संघर्ष चालूच असतो. एके दिवशी अचानक अपघातामध्ये त्याचे वडील स्वर्गवासी होतात. अशातच त्या शहरामध्ये दंगल पेटते. त्याच दंगलीमध्ये त्याला एक तान्हे बाळ सापडते. तो त्या बाळाच्या माता पितांच्या शोधार्थ भटकत राहतो. परंतु त्याला त्याचे माता-पिता काही सापडत नाहीत. म्हणून तो त्या बाळाचा अर्थात छोट्या मुलीचा स्वतःच सांभाळ करायला लागतो. परंतु कालांतराने त्याला समजते की, ती मुलगी अंध आणि बहिरी देखील आहे आणि याच कारणास्तव तिला काही बोलता देखील येणार नाही. अशा मुलीचा सांभाळ करणे म्हणजे महाकठीण काम. परंतु हे शिवधनुष्य तो पेलतो. तिचे नामकरण ‘बाहुली’ असे करतो. आणि त्याच्या अन्य निर्जीव बाहूल्याप्रमाणे हिला देखील आपल्या खेळात सामील करून घेतो. हळूहळू ही सजीव बाहूली देखील निर्जीव बाहूल्याप्रमाणे खेळ खेळायला लागते. परंतु नियती मात्र त्याच्याशी वेगळाच खेळ खेळत असते. ही मुलगी नक्की कोणाची? तीला तीचे आई-वडील परत मिळतात का? आणि मिळाले तरी ती दासूला सोडते का? या प्रश्नांचे उत्तर हा चित्रपट उत्तरार्धात देतो.
सारांश सांगायचा तर शोकपटांच्या मालिकेतला हा दुःखातिवेग दर्शवणारा चित्रपट आहे. असे चित्रपट नियमित बघणाऱ्यांना तो आवडेलच. मंगेश देसाईने दासूच्या भूमिकेमध्ये आपले प्राण ओतल्याचे दिसते. परंतु केवळ मनोरंजन म्हणून चित्रपट पाहणाऱ्यांसाठी या चित्रपटात विशेष वाटणार नाही, हे नक्की.

--- तुषार भ. कुटे