शिलेदारांचे ईमान - अनंत तिबिले

मी सहसा ऐतिहासिक कादंबरी वाचत नाही. कादंबरीकार इतिहास अधिक रंजक पद्धतीने मांडत असल्याने तो चुकीचा मनात बसण्याची शक्यता असते. त्यामुळे अशी पुस्तके मी टाळतो. परंतु, काहीतरी वेगळं वाचावं यासाठी अनंत तिबिले यांची ही पहिलीच कादंबरी वाचून काढली. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या एका अज्ञात मावळ्याच्या शौर्यावर व त्याच्या तत्कालीन जीवनावर आधारित असणारी ही कादंबरी होय. त्याचे नाव केदार. नाव तसं तत्कालीन परिस्थिती पाहता वेगळं वाटत असलं, तरी ते फारसं जाणवून येत नाही. कादंबरीचा नायक अर्थात जो स्वराज्याचा शिलेदार आहे, तो अनाथ आहे. पुढे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सैन्यात तो दाखल होतो व प्रतापगडची मोहीम, विशाळगडचा वेढा तसेच मिरजेचा वेढा अशा विविध प्रसंगांमध्ये आपले शौर्य दाखवतो. अशी एकंदरीत कादंबरीची पार्श्वभूमी आहे. शिवाय तिला प्रेमकहाणीचाही स्पर्श झालेला आहे. अनंत तिबिले यांनी सर्व प्रसंग विविध प्रकरणांमध्ये मांडलेले आहेत. प्रसंग जरी निरनिराळे असले तरी कथा कुठेही तुटत नाही. तिची रंजकता टिकून राहते. शिवकालामध्ये खरोखरच कित्येक मावळ्यांच्या जीवनात असे प्रसंग आले असावेत, याची जाणीव ही कादंबरी निश्चितच करून देते.